Prezentacja przygotowana w programie Power Point.
Objętość pliku do pobrania:~ 8,7 MB.

Plik do pobrania w formacie *.ppt

Rozszerzenie Unii Europejskiej to największe wyzwanie, jakie postawiła sobie Unia Europejska na początek tego stulecia. Dzięki temu niepowtarzalnemu procesowi licząca 375 mln Unia Europejska powiększy się dokładnie o 100 mln mieszkańców z krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
Aby przystąpić do UE należy sprostać wielu wymaganiom ekonomicznym, gospodarczym i politycznym. Polska spełniła już większość warunków postawionych przez Brukselę. W referendum 8 czerwca 2003r. Polacy w 78% opowiedzieli się za przystąpieniem do Unii Europejskiej.
Polska właściwie już wcześniej podjęła tę odważną i odpowiedzialną decyzję, wybierając nowoczesną demokrację i gospodarkę rynkową. Ten wybór umożliwił, między innymi, funkcjonowanie na rynku tzw. wolnych zawodów.

Decyzje podejmowane przez Unię Europejską w znacznym stopniu wpływają na środowisko inżynierskie. Dlatego też współpraca pomiędzy Izbami Inżynierów Budownictwa poszczególnych krajów członkowskich musi zostać zacieśniona i znaleźć swój wyraz w miejscu podejmowania ważnych decyzji politycznych. Tym miejscem jest Bruksela.

Cieszymy się, że Niemiecka Izba Inżynierów wraz z Polską Izbą Inżynierów Budownictwa współuczestniczyły w powstaniu tzw. Europejskiej Rady Izb Inżynierów (ECEC).
26 września 2003r. we Wiedniu Niemcy, Włochy, Chorwacja, Czarnogóra, Austria, Polska, Słowenia, Słowacja, Czechy i Węgry podjęły decyzję o zacieśnieniu współpracy i wspólnym reprezentowaniu interesów izb inżynierów budownictwa przed instytucjami europejskimi.

Najważniejsze cele tej nowej naczelnej organizacji to:

• reprezentowanie interesów zawodowych inżynierów oraz izb inżynierów budownictwa przed Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim,
• wspieranie, projektowanie i współuczestnictwo w powstawaniu ustawodawstwa europejskiego, jurysdykcji, rozporządzeń, dyrektyw i standaryzacji,
• promocja, wspieranie kształcenia inżynierów, doskonalenie kwalifikacji zawodowych i wypracowanie norm dotyczących kwalifikacji zawodowych,
• wypracowanie wspólnych zasad etyczno - zawodowych,
• wprowadzenie europejskiego porządku opłat.

Nasza organizacja będzie troszczyć się o powstawanie lub aktualizację dyrektyw i rozporządzeń, dotyczących lub wpływających na wykonywanie zawodu inżyniera.

1. Dyrektywa UE dotycząca przetargów na zlecanie usług.
2. Dyrektywa UE o uznaniu kwalifikacji zawodowych.
3. Ramowa dyrektywa UE dotycząca świadczenia usług.

Tylko w samych Niemczech około 30 tys. publicznych zleceniodawców rocznie kupuje towary i usługi na sumę ok. 250 miliardów euro.

Dyrektywy unijne dotyczące przetargów zobowiązują kraje członkowskie do zmiany prawa o przetargach w ich krajach w taki sposób, aby były one jasne i przejrzyste, i można je było stosować na całym obszarze Unii Europejskiej.
Zjednoczenie UE i związane z tym procesem dyrektywy, otwierające dostęp do poszczególnych rynków, doprowadziły do "rozdwojenia" prawa przetargowego.
Rozdwojenie to polega na dwóch różnych procedurach w zależności od wartości zlecenia.
Jeśli wartość nie przekracza określonego progu, przetarg przeprowadzany jest wg prawa narodowego o przetargach.
Na zlecenia o wartości powyżej pewnego progu obowiązuje tzw. "mieszanka" krajowego i europejskiego prawa przetargowego. Dotyczy to także tych przypadków, w których biorą udział tylko firmy krajowe.

Zgodnie z rozporządzeniem o przetargach, od 1 lutego 2001r. obowiązują następujące progi wartościowe /wartości netto/:

Roboty budowlane	5 milionów euro
Świadczenia towarowe	200.000 euro
Usługi	200.000 euro

Powody wprowadzenia jednakowych wartości w całej Unii:

• wspieranie konkurencyjności,
• unikanie faworyzowania regionalnych oferentów.

Przy wykonywaniu usługi inżynierskiej muszą być przestrzegane tzw. Znormalizowane zasady zlecania i wykonywania świadczeń przez osoby uprawiające wolny zawód (VOF).

Ponieważ usługi inżynierskiej nie da się w zleceniu z góry wyczerpująco opisać, stało się już regułą, że usługi inżynierskie zlecane są wg kryteriów VOF.
VOF są stosowane w przypadku zleceń, których wykonawcami lub oferentami są osoby uprawiające wolny zawód.

Intelektualno - twórcze usługi to takie, których idea polega na wniesieniu pracy intelektualnej i których efekt końcowy jest niekoniecznie taki, jak zakładają pierwotne wymagania. Na tego rodzaju prace istnieje wprawdzie specyfikacja warunków zamówienia, jednakże nie jest ona jednoznacznym i konkretnym opisem danego świadczenia, jak ma to miejsce w przypadku zamówień na produkty, materiały czy roboty. Opis taki określa wprawdzie wymagane zadania, które są jednakowo rozumiane przez wszystkich oferentów, jednak efekt końcowy to wynik różnych wizji i pomysłów oferentów.

Jeśli gmina lub rada miejska podejmuje decyzję o budowie np. mostu czy renowacji starówki, pierwszy krok, jaki musi być podjęty, to określenie, czy wartość zlecenia przekracza Europejski próg wartości, czyli 200 000 euro; jeśli zamówienie przekracza tę wartość, należy przeprowadzić procedurę zgodnie z VOF.

Jeśli projekt wymaga różnych świadczeń projektowych - projekt obiektu, statyka obiektu, pomiary - inwestor publiczny może podpisać umowę o dzieło z każdym z odpowiednich projektantów (zleceniodawca koordynuje cały projekt sam lub przez managera projektu). Wartości zlecenia są liczone w tym przypadku oddzielnie za każde kolejne świadczenie projektowe.

W przypadku zaś, gdy w ramach tego samego świadczenia został powołany główny projektant, który przejmuje także koordynację prac poszczególnych projektantów, wysokość wartości zlecenia to łączne wynagrodzenie głównego projektanta.

Zasady, którymi kieruje się w procedurach przetargowych:

• wybór oferty w oparciu o jakość, a nie cenę,
• równe zasady traktowania wszystkich oferentów,
• niedopuszczenie do nieuczciwych i ograniczających konkurencję reguł gry,
• niezależność od miejsca dostawy i wykonania świadczenia,
• miarodajne uczestnictwo małych i początkujących firm.

Każdy przetarg przeprowadzany wg norm VOF, dotyczący świadczeń inżynierskich lub architekta, poprzedza ogłoszenie. Ogłoszenie informacji o przetargu jest konieczne celem zainteresowania jak największej liczby oferentów.

W ogłoszeniu muszą być zawarte następujące kryteria wyboru oferenta:

• forma organizacji przetargu,
• powody wykluczające z przetargu,
• kondycja firmy,
• kwalifikacje.

Ważne są przy tym jasno określone kryteria wyboru, które pozwolą uniknąć wnoszenia skarg do Izby ds. przetargów, np.:

• udokumentowanie finansowej i ekonomicznej kondycji firmy (zaświadczenia z banku, bilans, sprawozdanie finansowe),
• udokumentowane uprawnienia do wykonywania zawodu, kwalifikacje zawodowe kierownictwa poświadczone doświadczeniem w wykonywaniu podobnych świadczeń, honorarium w ostatnich trzech latach,
• zasoby personalne i techniczne wyposażenie firmy,
• dane dotyczące zespołu projektowego i kierownictwa,
• gotowość do zlecania prac podwykonawcom.

Czynniki jakościowe - takie jak doświadczenie oferenta, kompetencja zawodowa, ogólna i fachowa wiedza o przedmiocie zlecenia, referencje w zakresie projektowania - przyjęły się jako kwalifikacyjne i co najmniej obiektywizowane dodatkowe kryteria wyboru.
Referencje dotyczą wprawdzie prac wykonanych w przeszłości, nie mniej jednak są wartościowym źródłem informacji, jakiego świadczenia może oczekiwać zleceniodawca od potencjalnego zleceniobiorcy.

Istotnym aspektem w ramach rozważania przetargów jako całość jest to, że część dotycząca kosztów planowania przeprowadzenia inwestycji budowlanej wynosi jedynie 8-15% łącznych kosztów. Samo planowanie niejednokrotnie pochłania od 80 do 90% kosztów wytwarzania i od 40 do 50% kosztów operacyjnych. Liczby te mają uzmysłowić, jak fatalne skutki może mieć krótkowzroczna i nieprzemyślana polityka przetargowa.

Dany kraj związkowy, okręgi i gminy są zobowiązane do zastosowania tych wytycznych, ewentualnie VOF, gdy tylko dane zlecenie jest w 50% i więcej finansowane z publicznych środków.

W 2000 roku komisja UE zaproponowała, aby zebrać i uporządkować dotychczas oddzielnie traktowane dyrektywy dotyczące przeprowadzania przetargów na roboty budowlane, na usługi i dostawy w formie jednej dyrektywy. Celem tej propozycji miałoby być uproszczenie, zmodernizowanie i uelastycznienie dotychczasowych regulacji. Takie dyrektywy mogłyby być przyjęte i uchwalone do połowy roku 2004. Niewykluczone jest także kompletne niepowodzenie tego przedsięwzięcia.

Wprowadzenie elektronicznych mechanizmów porozumiewania się
W związku z bardzo szybkim rozwojem nowych technik komunikacji i informacji Komisja Europejska postawiła sobie za cel, żeby do roku 2004 25% wszystkich zamówień publicznych, zarówno na płaszczyźnie krajowej jak i europejskiej, zlecanych było drogą elektroniczną.

Wprowadzenie dialogu konkurencyjnego (dodatkowy sposób postępowania negocjacyjnego)
W przypadku szczególnie kompleksowych zleceń nie jest możliwe, aby zleceniodawca obiektywnie zbadał i zdefiniował dla swoich potrzeb wszystkie środki techniczne i finansowe, jakie ma do zaoferowania rynek. Dlatego też należy umożliwić zleceniodawcy możliwość zawężenia wyboru ofert.
Niemiecka Izba Inżynierów Budownictwa odrzucała dotychczas ten sposób postępowania ze względu na możliwość zarzutu dyskryminacji konkurencji.

Podniesienie progów wartości zleceń
Progi wartościowe, po przekroczeniu których należy przeprowadzić procedury zgodnie z dyrektywami unijnymi, mają zostać podniesione o około 20%. Dotyczy to zarówno zleceń na usługi jak i konkursów; celem wyrównania progów wartościowych dla jednych i drugich jest uniknięcie dyskryminacji konkurentów.

Uelastycznienie procedur poprzez uzgodnienia ramowe
Poprzez ciągle zachodzące procesy rynkowe, a także zwiększające się zapotrzebowanie na świadczenia intelektualno - twórcze, należy umożliwić zleceniodawcy podejmowanie tzw. uzgodnień ramowych.

Do najważniejszych warunków prawnych dla polskich inżynierów, celem dostępu do rynku niemieckiego, należy uznanie polskich dyplomów. W Polsce uznaje się dyplomy zagraniczne, o ile przewiduje to umowa bilateralna o obustronnym uznaniu dyplomów pomiędzy Polską a zainteresowanym krajem, ewentualnie uznanie dyplomu odbywa się drogą nostryfikacji. W przypadku Niemiec jest podpisana wprawdzie taka umowa z 1998 roku, ale dotyczy ona uznania dyplomu ukończenia szkoły do celów dalszego kształcenia akademickiego lub opisu kwalifikacji zawodowych, nie dotyczy zaś wykonywania zawodu.

Umowa mówi jednoznacznie, że celem podjęcia pracy w zawodzie inżyniera konieczna jest nostryfikacja dyplomu ukończenia szkoły zawodowej, ewentualnie dyplomu. Zajmują się tym fakultety szkół wyższych lub odpowiednie izby zawodowe.

Dla celów umów bilateralnych Polska uznaje także uzgodnienia wielostronne i państwowe.
I tak Polska Federacja Związków Naukowo Technicznych /Naczelna Organizacja Techniczna jako naczelna organizacja różnych polskich związków inżynierskich/ jest od 1992 członkiem FEANI ( Europejska Federacja Narodowych Stowarzyszeń Inżynierskich).

W takich przypadkach niemiecki tytuł "Diplomingenieur" ewentualnie "Ingenieur" jest równoznaczny z polskim "magister inżynier" czy "inżynier" i nie wymaga już dodatkowo nostryfikacji.

Zniesienie przeszkód pomiędzy krajami członkowskimi dla celów swobody przepływu osób i usług to jeden z najważniejszych celów Traktatu Rzymskiego ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą.

W zakresie uznania kwalifikacji zawodowych zostało uchwalonych wiele dyrektyw. Pierwsze stadium tworzenia dyrektyw miało charakter wertykalny, tzn." uporządkowane zawodami". Dyrektywy sektorowe, które zostały przyjęte między 1975 i 1985r., dotyczą przede wszystkim zawodu lekarza i architekta.

Nowe horyzontalne stadium doprowadziło do uchwalenia dyrektyw o uznaniu dyplomów ukończenia szkół wyższych, które obejmują co najmniej 3-letnie kształcenie zawodowe ukończone egzaminem (89/48 EWG). Dyrektywy te obejmują wszystkie reglamentowane zawody, które nie są przedmiotem dyrektywy przejściowej lub sektorowej. Dotyczy to też zawodu inżyniera, o ile należy on do zawodów reglamentowanych w kraju przyjmującym, w którym ma być wykonywany zawód. Zawód inżyniera podlega dyrektywie 89/48 EWG.

Jako zawód reglamentowany, w zamyśle dyrektywy, definiowany jest zawód, którego podjęcie lub wykonywanie w danym kraju członkowskim uzależnione od określonych kwalifikacji zawodowych określonych w przepisach prawnych, i administracyjnych tego kraju. Jeśli zawód w państwie przyjmującym nie jest reglamentowany, nie ma potrzeby składania wniosku o uznanie kwalifikacji, ponieważ prawne przeszkody do podjęcia czynności zawodowych nie istnieją.

Propozycja dyrektywy z marca 2002 ma na celu usprawnienie systemu uznawania kwalifikacji zawodowych celem wykonywania zawodu na terenie UE, a także usunięcie przeszkód w świadczeniu usług i przemieszczaniu się pracowników. Propozycja polega na tym, żeby skonsolidować dyrektywy sektorowe, istniejące osobno dla architektów, z innymi dyrektywami, które tworzą ogólny system uznawania zawodów tzn. dla inżynierów, urbanistów, architektów wnętrz i krajobrazów, jak również zawodów rzemieślniczych i przemysłowych. Projekt, który ma być uchwalony w 2004r., zawiera szczegółowe uwarunkowania dotyczące przepływu usług i prowadzenia działalności w krajach UE.
Wychodząc naprzeciw sprzeciwowi komisji europejskiej, jeden z włoskich inżynierów, referent w parlamencie europejskim, zaproponował utworzenie nowego rozdziału dla inżynierów, opartego na dotychczasowych wzorach uregulowań dla architektów. Niemiecka Izba Inżynierów, jak również nowo utworzona ECEC popierają ten cel. Warunkiem powstania takiego sektorowego rozdziału jest znalezienie wspólnego mianownika w kwestii uznawania jakościowych i ilościowych kryteriów kształcenia.
Od roku 2004 Polska będzie także brała pełnoprawny udział w procesie tworzeniu tego prawa.

Wg Komisji Europejskiej usługi nabierają coraz większego znaczenia i stają się motorem gospodarki europejskiej. To też spowodowało konieczność udoskonalenia dyrektyw liniowych dla sektora usług. Obecny projekt ma na celu wyeliminowanie wszystkich czynników hamujących wzrost tego sektora.
Ponieważ 2/3 eksportu to Unia Europejska, stworzenie niebiurokratycznego i konkurencyjnego rynku wewnętrznego dla sektora usług UE jest obecnie największym priorytetem.

Celem jest uproszczenie procedur administracyjnych i redukcja biurokracji.
Mają służyć temu następujące metody:

1. selekcja wymaganych zezwoleń w krajach członkowskich
   Procedury dla świadczących usługi, chociażby uzyskania pozwolenia, są niejasne i nieprzejrzyste.
2. przyspieszenie procedur
   Procedury powinny być przyspieszone (jak najkrótsze terminy, ułatwiony dostęp do informacji); uproszczone (mniej dokumentów); obiektywne i przejrzyste.

Osiągnięcie tego celu możliwe jest przez :

1. ujednolicenie procedur w związku z rozpoczęciem działalności
2. ujednolicenie formularzy /na własną odpowiedzialność krajów członkowskich, najczęściej przez gminy, izby i zrzeszenia/.

Większego znaczenia ma nabrać elektroniczne przeprowadzanie procedur zezwoleń. Gminy mają zobowiązać się do uznania określonego porządku obiegu dokumentów.
Ma zostać zniesiona np. lista zawierająca wymagania, które nie są spójne z prawem wspólnotowym /miejsce zamieszkania, obywatelstwo, sprawdzenie popytu na dane usługi/.

W odniesieniu do swobody świadczenia usług chodzi o to, aby ugruntować zasadę kraju pochodzenia. Oznacza to, że dane przedsiębiorstwo, o ile działa ono legalnie na terenie danego kraju, mogłoby bez dodatkowych nakładów administracyjnych rozpocząć też działalność w innych krajach członkowskich.

Służyć temu mają dwie drogi:

• minimalna harmonizacja warunków ramowych, jak np. pakiet informacyjny, informujący o wszystkich potrzebnych zezwoleniach, zaświadczeniach itp. Służby informacyjne, udzielając odpowiedzi na takie zapytania, zwłaszcza w przypadku świadczenia usług o zwiększonym ryzyku, powinny zostać zobowiązane do podpisania umowy o OC
• dla ograniczenia reklamy, np. dla zawodu inżyniera powinny zostać ustalone minimalne standardy /a nie całkowite zakazy/

Idąc za tym, powinna zostać zacieśniona współpraca pomiędzy podmiotami zainteresowanymi wymianą informacji.

Pomiędzy Izbami i władzami administracyjnymi poszczególnych krajów muszą zostać stworzone odpowiednie warunki do współpracy oraz system szybkiego dostępu do kompetentnych informacji o osobach reprezentujących dany zawód w kraju pochodzenia, zamierzających rozpocząć działalność w innym kraju. Taki system pozwoliłby chociażby na szybką reakcję i powiadomienie odpowiednich urzędów w kraju pochodzenia tej osoby w przypadku nieprawidłowego zachowywania się ( np. oszustwo). Uchwalenie tych dyrektyw jest przewidziane do końca roku 2005, a termin wdrożenia przypada na lata 2007/2008.
Celem tej dyrektywy jest przypisanie szczególnej funkcji izbom zawodowym jako wyłącznym ośrodkom informacji zawodowej (tak zwanym one-stop-shop).

W maju 2003 Komisja Europejska zaproponowała zmodernizowanie systemów ubezpieczeń społecznych. W ostatnich latach zajmowano się wielokrotnie tym problemem, co niestety doprowadziło jedynie do skomplikowania i utrudnienia systemu ubezpieczeń. Celem zmian powinna być koordynacja systemów ubezpieczeń w ruchu transgranicznym. Osoby zmieniające miejsce zamieszkania na terenie Unii, tj. np. polscy inżynierowie pracujący w Niemczech, nie powinni być traktowani gorzej niż ci, którzy w tym miejscu na stałe pracują i mieszkają.
Możliwe jest to tylko wtedy, gdy narodowe systemy ubezpieczeń społecznych zostaną ujednolicone w kontekście obywatelstwa unijnego, a nie narodowości.

11 grudnia 2003r. na konferencji ministrów gospodarki 16 krajów związkowych utworzono tzw. wzorcowe ustawy izb inżynierów i polecono wdrożenie ich w każdym z nich. Powodem powstania tego postanowienia jest 16 rozbieżnych ustaw o inżynierach i 16 ustaw o izbach inżynierów, które odtąd mają być zreasumowane.

Przedmiotem tej ustawy ma być ujednolicenie następujących punktów:

• ustala się trzy lata czasu trwania praktyki zawodowej jako warunek wpisania na listę,
• ujednolicenie zasad przyjęcia do izb,
• ściślejsza współpraca między izbami architektów i inżynierów,
• architekci i inżynierowie, zakładając spółki kapitałowe, w nazwie spółki korzystać powinni ze swego tytułu naukowego, w celu uwiarygodnienia spółki,
• zniesienie pojęcia członków obowiązkowych i ochotników; aktualne pytanie, czy inżynierowie z uprawnieniami budowlanymi stają się automatycznie obowiązkowymi członkami izby, pozostawiono do interpretacji przyszłej jurysdykcji krajów związkowych.

Podobnie jak polska ustawa z dnia 15 lutego 2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, uregulowane zostają nie tylko struktury organizacyjne i ich kompetencje, ale także prawa i obowiązki ich członków.

Ze względu na szczególne znaczenie, jakie ma ochrona konsumenta w połączeniu z prawnie chronioną specyfikacją zawodu, inżynierowie doradcy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej zawodowej. Minimalna stawka ubezpieczenia wynosi na każdy ubezpieczany przypadek 1,5 Miliona Euro - szkody osobowe i 300.000 Euro - szkody rzeczowe i majątkowe. Izba inżynierów nadzoruje funkcjonowanie odpowiedniej ochrony ubezpieczenia.